Gästhamnsguiden to damowy przewodnik po szwedzkich przystaniach. Papierowa wersja opracowania, w postaci prawie 200-stronicowej broszury,  jest corocznie wydawana w zaktualizowanej wersji i można ją pobrać w wielu przystaniach w Szwecji. Informacje Gästhamnsguiden dostępne są również w internecie pod adresem www.gasthamnsguiden.se, a także za pośrednictwem aplikacji na urządzenia mobilne z systemami Android oraz iOS. Gästhamnsguiden napisany jest po szwedzku, ale korzystanie z  przewodnika bez znajomości tego języka nie jest trudne, choć wymaga pewnego obycia. Przedstawiam więc  Gästhamnsguiden bliżej — mam nadzieję, że taki przewodnik po przewodniku przyda się przy planowaniu rejsów i w ich trakcie.

W zestawieniu Gästhamnsguiden uwzględnionych jest obecnie 465 przystani. Nie są to jednak wszystkie szwedzkie przystanie dostępne dla gości — umieszczenie przystani w zestawieniu wymaga wniesienia opłaty oraz spełnienia kilku warunków.  Przystanie muszą posiadać przynajmniej 10 miejsc dla gości (możliwe są odstępstwa od tej reguły w lokalizacjach uznanych za specjalne lub tam, gdzie większa liczba miejsc nie jest potrzebna). Inne warunki konieczne to: pojemniki na śmieci, dostęp przez całą dobę do przynajmniej jednej toalety i bezpieczne (pozbawione nieopisanych przeszkód) wejście do portu.

 

W terenie przystanie  Gästhamnsguiden  oznaczone są charakterystycznym symbolem umieszczonym na znakach i flagach: żółtą kotwicą na niebieskim tle. W portach  tablice takie wskazują też zwykle konkretne miejsca przeznaczone dla gości (pomosty, czy fragmenty kei), więc należy ich wypatrywać po minięciu główek. Pamiętajmy jednak, że istnieją ciekawe, warte odwiedzenia przystanie, które nie są wymienione w zestawieniu! Takie przystanie nie  używają symbolu z żółtą kotwicą.

Na papierze

Największą część papierowej wersji przewodnika zajmują oczywiście informacje o poszczególnych przystaniach. Są one jednak poprzedzone kilkunastoma artykułami o ciekawych miejscach, wyróżnionych przystaniach, itp. oraz dużą liczbą reklam. Ta część broszury jest mało użyteczna dla osoby nie znającej języka szwedzkiego.

Przed opisami przystani (strona 37 w wydaniu z roku 2015) znajduje się przeglądowa mapka przedstawiająca zastosowany podział Szwecji na 11 regionów. Regiony i przystanie uszeregowane są poczynając od Zatoki Botnickiej daleko na północnym wschodzie,  kończąc na zachodnim wybrzeżu, w Kattegacie. Dodatkowo trzy regiony obejmują jeziora i kanał Göta.

Dalej podane są  jednostronicowe informacje w trzech językach: angielskim (strona 39), niemieckim i fińskim.   Poza kilkoma ogólnymi informacjami o Szwecji, można tam znaleźć tłumaczenie terminów używanych przy opisie każdego z portów. Szkoda, że tak użyteczne strony — jedyne w zasadzie przeznaczone  dla międzynarodowego czytelnika — ukryte  są w trudnym do odnalezienia miejscu.

Opis przystani należących do każdego regionu poprzedza mapka tego regionu, z zaznaczonymi, ponumerowanymi przystaniami. Dla każdej przystani przedstawione jest miniaturowe zdjęcie satelitarne, czasami również zwykłe zdjęcie.  W tekście podane są:

• krótka ogólna informacja (w rodzaju: „mała przystań jachtowa i rybacka w dawnym basenie pilotowym, oddalona o xx km od centrum”), czasami również okres funkcjonowania (np. czerwiec-sierpień), oraz godziny otwarcia bosmanatu, uwagi o warunkach w porcie, itp
• Gästplatser — liczba miejsc przeznaczonych dla gości;
• Förtöjning — sposób cumowania, np: ankare (własna kotwica z rufy), bom (y-bom), långsides (burtą do nabrzeża), boj (rufa mocowana do boi);
• Avgift — opłaty;
• Värd — bosman, opiekun przystani: imię i nazwisko, numer telefonu;
• Epöst — adres e-mail;
• Hemsida — adres strony internetowej przystani;
• Turistybyrå — adres strony internetowej lokalnego biura informacji turystycznej;
• Se och göra — lokalne atrakcje.

W tabeli  zaznaczone są dostępne usługi i urządzenia (w porządku alfabetycznym), ewentualnie z podaniem odległości z przystani:

Bankomat	Mastkran — żurawik masztowy
Bastu — sauna	Miljöstation — śmietnik
Buss — przystanek autobusowy	Motorservice — serwis silnikowy
Båtlyft — dźwig	Restaurang — restauracja
Båttilbehör — sklep żeglarski	Sjömack — wodna stacja paliwowa
Båtvarv — stocznia jachtowa, warsztat szkutniczy	Stälplats husbil — miejsca dla samochodów kempingowych
Dusch — prysznic	Sugtömning — pompa fekaliów
Ellutag — prąd na kei	Systembolag — sklep alkoholowy
Gasol — wymiana (sprzedaż) butli z gazem	Toalett — toaleta
Kafe ­— kafeteria, barek	Trailerramp — slip
Kiosk — kiosk (art. spożywcze, inne)	Trådlöst Internet — bezprzewodowy internet
Latrin — sucha toaleta	Turistbyrå — biuro informacji turystycznej
Livsmedel — sklep spożywczy	Tvättstuga — pralka
Läkare — lekarz	Vatten — słodka woda na kei

Warto zauważyć, że rzetelność i aktualność podanych informacji zależy od dobrej woli właścicieli przystani. Niektórzy co roku przysyłają do wydawcy uaktualnione dane, inni — nie. Szczególnie dotyczy to cen.

Na ostatnich stronach przewodnika znajdziemy bardzo użyteczny alfabetyczny spis wszystkich przystani.  Przy poszukiwaniu ulubionego miejsca przyda się informacja, że w szwedzkim alfabecie litery ze znakami diakrytycznymi znajdują się na jego końcu! Kolejność liter jest więc następująca: a do z, å, ä, ö – wynika z niej odpowiednia kolejność haseł w skorowidzach. Åhus trafi więc na koniec  listy portów, a Kåseberga znajdzie się za Krokås!

W internecie

W celu odnalezienia informacji o konkretnej przystani na stronie www.gasthamnsguiden.se, najprościej będzie skorzystać z wyszukiwarki tekstowej w prawym pasku  (Fritextsök på hamnar). Wpisanie fragmentu nazwy  spowoduje wyświetlenie listy  pasujących haseł.  Uwaga: nie należy pomijać znaków diakrytycznych!. Po dokonaniu wyboru pokazane zostanie zdjęcie satelitarne przystani. Możemy też obejrzeć jej mapkę (z google) klikając pole karta. 

Informacje tekstowe zostaną wyświetlone po kliknięcie na zdjęciu lub mapie znaczka z logo Gästhamnsguiden. Klikając następnie znajdujące się u góry pola Information, Service oraz Se & Göra, możemy przełączać się pomiędzy kolejnymi partiami informacji, podanymi tak samo jak w wydaniu papierowym.

Przystań można również odnaleźć zaznaczając Gästhamnar w prawym pasku na stronie startowej, a następnie powiększając kliknięciami i przesuwając odpowiedni fragment mapy. Takie poszukiwanie można też poprzedzić wybraniem konkretnego regionu z rozwijalnej listy (Välj region). Natomiast po kliknięciu Alla hamnar pojawi się afabetyczna lista wszystkich przystani, również z możliwością wyboru kliknięciem konkretnego miejsca.

W pasku po prawej stronie zamiast Gästhamnar można wybrać Naturhamnar, co w zamyśle pozwala uzyskać informacje o przystaniach naturalnych (czyli miejscach nadających się do postoju „na dziko”). Lista opisanych przystani naturalnych jest jednak uboga, sprawia wrażenie przypadkowej i niezweryfikowanej, a opisy poszczególnych miejsc zawierają zwykle niewiele użytecznych informacji.