Minął rok od oddania do użytku kanału Zalew-Zatoka. Ruszam na Zalew, by sprawdzić jak dziś wygląda i działa kanał, a także co się dzieje na budowie toru wodnego do Elbląga.
W kanale zmian większych nie ma. Harmonogram śluzowań nie zmienił się. Najbliższe śluzy obniżone odcinki obu nabrzeży zachodnich (północnego i południowego), to teraz ogrodzone punkty odpraw granicznych. Poza tą zmianą, mój zeszłoroczny opis kanału pozostaje aktualny.
Wytyczony został tor wodny prowadzący z kanału do stawy PGW – Prawa Główka Wejściowa, popularna „Andzia” – ustawionej na półwyspie w wejściu do Zatoki Elbląskiej. Tor ten ma długości 5,5 Mm. Oznakowany jest parami świetlnych pław zielonych i czerwonych z numerami od 1 do 34. Minimalna głębokość w torze to ok. 5m.
W licznych miejscach wokół toru oraz między torem a Wyspą Estyjską w dno Zalewu wbito stalowe pale. Nie są one zaznaczone na aktualnej mapie, brak też odnośnego komunikatu w „Wiadomościach Żeglarskich”, nie ma ostrzeżenia nawigacyjnego.
Trwają prace pogłębiarskie w rejonie „Andzi”. Prowadzi je duża, jak na Zalew, pogłębiarka „Hagemman V”, pod banderą niemiecką. Pogłębiarka by zrzucić urobek podpływa do końcówki rurociągu rozciągniętego od nowego toru ku wyspie.
Zatoka Elbląska i rzeka Elbląg, to w tej chwili jeden wielki plac budowy. Zakres prac jest ogromny. Ściągniety tu został sprzęt hydrotechniczny z całej Polski (Gdańsk, Szczecin, Bydgoszcz, Płock…). Stara „Andzia” zastąpiona została nową konstrukcją. Na Zatoce Elbląskiej trwa pogłębianie toru. Usunięte są czerwone pławy ograniczające dawny tor, przebiegający tuż przy brzegu. Pracuje pogłębiarka „Kraken”. Urobek na wyspę wywożą kursujące w tę i z powrotem szalandy. Wzdłuż brzegu rozciągnięty jest rurociąg. Nieco ponad kilometr przed Lewą Główką Wejściową (LGW, „Kaczorek”), można zauważyć pierwsze nowe umocnienia brzegu – niską betonową opaskę.
Poczynając od LGW, rzeka Elbląg zamieniana jest właśnie w betonową rynnę! Rynna jest szersza niż dawna rzeka. Brzegi, wcześniej porośnięte trzcinami, obramowane ziemnymi wałami, wzmocnione kamieniami i drewnianą palisadą, zastąpione zostały przez betonowe ściany, wznoszące się 2,5 metra nad powierzchnię wody. Ściany w większości już stoją. Trwa ich wykańczanie. Co 30 m montowane są drabinki umożliwiające wyjście z wody. Co kilkaset metrów (ale nie w pobliżu Zatoki Elbląskiej) skonstruowano krótkie (ok. 10 m) obniżone nabrzeża, umożliwiające zacumowanie małej jednostki pływającej. Dłuższe niskie nabrzeże powstaje na zachodnim brzegu w rejonie zlikwidowanego mostu pontonowego. Również tam, trwa budowa slipu. Najbliższe Zalewu przejścia dla zwierząt znajdują się przed nowym mostem w Nowakowie – nielatające zwierzę, które przypadkiem znajdzie się w rynnie bliżej Zalewu, nie ma żadnych szans na wydostanie się z wody!
Linia dawnych trzcin i umocnień brzegów rzeki na przeważającej jej części znajduje się wewnątrz rynny – trzciny, ziemia, kamienie i drewno są wybierane przez koparki ustawione na barkach lub na lądzie i wywożone szalandami ew. transportowane na brzeg. Zaawansowanie tych prac jest różne w różnych miejscach. Głębokości są takie jakie były wcześniej w rzece, czyli ok. 3 m. Płynąc należy zachować jednak dużą ostrożność, bo łatwo trafić na ukryty pod wodą obszar dawnego brzegu, jeszcze nie całkiem wybrany. Na pogłębianie całego szlaku do 5 m najwyraźniej czas przyjdzie później.
Do użytku oddany został nowy most obrotowy w Nowakowie. Trwa usuwanie starego mostu pontonowego. Nowy most pozostaje w zarządzie firmy realizującej inwestycję (Budimex). Harmonogram otwarć mostu jest tymczasowy – co piątek Budimex informuje Kapitanat Elbląg o otwarciach przewidzianych w nadchodzącym tygodniu. Od dłuższego czasu most w dni powszednie otwierany jest w godz. 9.00, 12.00 i 15.20, a w weekendy o 9.00 i 18.00. Aktualnych informacji udziela kapitanat: tel. 55 234 77 11, VHF kanał 10. Można też kontaktować się bezpośrednio z obsługą mostu, tel. 55 231 27 27 (ten sam numer był wcześniej używany przez obsługę mostu pontonowego). Nadwodna część mostu obraca się w kierunku do Elbląga.
Rynna kończy się obecnie 1 km przed elbląskimi przystaniami „Bryza” i Jachtklubu – dalej ciągle jeszcze jest rzeka.
Dla porówniania, warto przejrzeć historyczne już zdjęcia rzeki Elbląg, dostępne na zalewwislany.pl.